رنگ طبیعی مو

رنگ مو ناشی از تولید رنگدانـه ای بنام ملانین هست که توسط سلول های رنگدانـه ساز (ملانوسیت ها) درون ریشـه مو ساخته مـی شود. پوست پوست شدن سر و ابرو ملانوسیت ها درون مرحله آناژن مرتبا رنگدانـه مـی سازند و به ساقه مو منتقل مـی کنند. پوست پوست شدن سر و ابرو بسته بـه نوع رنگدانـه، پوست پوست شدن سر و ابرو موها ی سر مشکی ، قهوه ای یـا بور هستند.

در دوران کودکی رنگ موهای سر روشن تر هست ، درون سن بلوغ ملانوسیت ها تحت تاثیر هورمون های (آندروژن ها و استروژن ها) فعال تر شده و موها تیره تر مـی شود.

با بالارفتن سن موهای سر شروع بـه سفیدشدن مـی کند. سن شروع سفیدشدن موها ژنتیکی هست و درون افراد مختلف فرق مـی کند. ممکن هست سفیدی موها قبل از 20 سالگی یـا بعد از 40 سالگی شروع شود. البته بـه طور معمول سفیدی موها از 30 سالگی آغاز مـی شود و تا 50 سالگی درون نیمـی از افراد نصف موها سفید مـی شود و این روند ادامـه دارد. سرعت سفید شدن موها نیز ارثی است.

سفید شدن موها بـه جنس ، نژاد و رنگ مو بستگی ندارد. آقایـان و خانم ها با هر رنگ مویی و از هر نژادی سفیدی مو را تجربه مـی کنند. موهای سفید ابتدا درون ناحیـه شقیقه ها ظاهر مـی شود و به مرور زمان نواحی دیگر سفید مـی شود. پشت سر آخرین محلی هست که سفید مـی شود. این روند رو بـه پیشرفت هست و موهای سفید مجددا تیره نمـی شوند. ابروها، مژه ها ،ریش و سبیل و موهای بدن دیرتر از موهای سر سفید مـی شوند.

سلول های سازنده رنگدانـه (ملانوسیت ها )در ریشـه فولیکول مو

سفیدی زودرس موها

طبق تعریف اگر موها قبل از 20 سالگی سفید شود سفیدی زودرس محسوب مـی شود. والدین از دیدن موهای سفید روی سر پسر یـا 10 ساله خود بسیـار مضطرب مـی شوند. البته سفیدشدن زودرس موها نشانـه پیری زودرس نیست ولی این افراد حتما از لحاظ بیماری های همراه مانند کم خونی بدخیم (کمبود ویتامـین B12 ) ، بیماری های تیرویید ، ویتیلیگو (لک وپیس )، آلبینیسم و بعضی از اختلالات کروموزومـی و سندرم ها بررسی شوند. اگر مشکلی نبود سفیدشدن زودرس موها ویژگی ارثی فرد درنظر گرفته مـی شود.

بیماری های متابولیسمـی مادرزادی کـه منجر بـه سفیدی یـا بورشدن موی سر کودکان مـی شوند عبارتند از: پوست پوست شدن سر و ابرو فنیل کتونوری PKU ، هموسیستینوری،بیماری هارتناپ و سندرم سوجذب متیونین.

سفیدی موهای سر یک 7 ساله

علت سفیدشدن موهای سر

با بالا رفتن سن و کاهش رنگدانـه ها، موها خاکستری (جوگندمـی یـا فلفل نمکی) مـی شود و با فقدان کامل رنگدانـه ها موها کاملا سفید مـی شود. بعد از 30 سالگی بـه ازای هر ده سال، 10تا20 درصد از تعداد ملانوسیت های پوست کاسته مـی شود اما مـیزان مرگ ملانوسیت ها درون فولیکول های مو بـه مراتب بیشتر از پوست است. بنابراین آثار پیری انسان بـه صورت سفیدی موها ظاهر مـی شود.

علت دقیق مرگ ملانوسیت ها مشخص نیست. تئوری های مطرح شده عبارتند از: اختلال درون مکانیسم های آنتی اکسیدان و پیـام های مـهار کننده مرگ سلولی، فقدان آنزیم ها ی مـهم درون تولید رنگدانـه ، اشکال درون ترمـیم DNA و فقدان آنزیم تلومراز telomerase.

برخلاف تصور مردم استرس باعث سفید شدن موها نمـی شود. کندن موها نیز سبب افزایش تعداد آنـها نمـی شود.

موهای خاکستری یـا جوگندمـی

تغذیـه نامناسب

اختلالات تغذیـه ای مانند کمبود پروتئین و کالری، کمبود برخی از اسیدهای آمـینـه ضروری ،کمبود اسیدهای چرب ضروری ،کمبود املاح (مانند روی، مس و سلنیم) وکمبود ویتامـین ها (مانند ویتامـین B12 ) درون سفید شدن مو ها موثر است. کمبود آهن موجب ریزش مو مـی شود ولی درون سفیدی موها تاثیری ندارد.

البته درون افرادی کـه به صورت طبیعی موهای‌شان سفیده شده است،تجویز پروتئین ، ویتامـین‌ها و ریزمغذی‌ها تأثیری درون بازگشت رنگ موها ندارد. این مسأله از این جهت اهمـیت دارد کـه امروزه شرکت‌های دارویی تبلیغات وسیعی درون مورد کپسول های مولتی ویتامـین مخصوص سفیدی مو انجام مـی دهند.

کشیدن سیگار

کشیدن سیگار نیز باعث غیرفعال شدن ملانوسیت ها و سفیدی زودرس موها دراثر فرایند اکسیداتیو استرس مـی شود.

داروها

مصرف برخی از داروها مـی تواند موها را سفید کند. مثلا چند ماه بعد از مصرف داروهای کلروکین و هیدروکسی کلروکین درون بیماران روماتیسمـی ، سنتز فئوملانین درون افرادی کـه موهای بور دارند مختل مـی شود درنتیجه موهای سفید درون گیجگاه یـا ابروها ظاهر مـی شوند. البته با قطع مصرف دارو سفیدی موها برطرف مـی شود.

داروهای دیگری کـه باعث سفیدی مو مـی شوند عبارتند از: بلئومایسین ،اترتینات ،هالوپریدول ،تاموکسیفن، والپروات، وراپامـیل ،مفنسین،فلوروبوتیروفنون ،تریپارانول.

سفید شدن یک شبه مو های سر

سفید شدن یک شبه مو های سر اتفاق جالب نادری هست که درون تاریخ بـه مواردی از آن اشاره شده است. این بیماری درون واقع ناشی از ریزش ناگهانی موهای تیره و باقی ماندن موهای سفید هست و بـه ریزش موی سکه ای (آلوپسی ناحیـه ای) معروف است. درون ریزش موی سکه ای سیستم ایمنی بدن ملانوسیت ها را هدف قرار مـی دهد و موها ظرف چند روز سفید و کم پشت مـی شود.

آیـا سفیدی موها قابل برگشت است؟

سفیدی مو درمان طبی ندارد. متاسفانـه مصرف هیچ نوع داروی خوراکی یـا موضعی (شیمـیایی یـا گیـاهی )باعث پیشگیری یـا برگشت رنگ موها نمـی شود. تنـها دارویی کـه در رفع سفیدی مو اثر نسبی دارد کپسول پابا است. مصرف طولانی مدت دوز بالای پارا آمـینوبنزوییک اسید( PABA) در80% از افرادی کـه موی سفید دارند موثر است. البته با قطع دارو سفیدی موها ظرف یک ماه برمـی گردد. مکانیسم عمل پابا نامشخص است. این دارو حتما زیرنظر متخصصین پوست و مو مصرف شود.

کپسول پابا

تیره شدن خودبخودی موهای سفید

اگر سری بـه مقالات پزشکی بزنید موارد نادری را خواهید یـافت کـه سفیدی موها برطرف شده و رنگ اصلی موها برگشته است. علت این موضوع فعال شدن ملانوسیت های غلاف خارجی ریشـه مو تحت تاثیرسایتوکاین هاست. برخی از این موارد عبارتند از: بعد از شرایط التهابی، بعد از درماتیت ناشی از حساسیت بـه نور، هم زمان با ابتلا بـه بیماری سلیـاک درون بزرگسالان ، بدنبال کاندیدیـازیس زخم کننده پوست سر ، درون بیمارمبتلا بـه پارکینسون کـه تحت درمان با داروهای کاربی دوپا و بروموکریپتین قرار گرفته است، بدنبال شیمـی درمانی یـا اشعه درمانی، بعد از مصرف داروهای اترتینات ، سیکلوسپورین یـا هورمون تیرویید، درون بیماری پورفیری کوتانئوس تاردا، درون یک مورد بیماری پوستی گرانولوم آنولرمنتشر کـه تحت درمان با defibrotide قرار گرفته است، درون بیمار مبتلا بـه هپاتیت C کـه تحت درمان با اینترفرون و ریباویرین قرار گرفته است، و پس از تجویز کورتون به منظور بیمار مبتلا بـه بولوس پمفیگویید.

افرادی کـه برای درمان ریزش موی سر از محلول موضعی ماینوکسیدیل استفاده مـی کنند متوجه مـی شوند کـه ماینوکسیدیل موها را تیره مـی کند. علت این موضوع ضخیم شدن موهای نازک بدلیل طولانی شدن مرحله رشد مو (آناژن) است.

انواع رنگ مو

آسان ترین راه برطرف سفیدی موها رنگ آنـهاست. رنگ مو از موهای سر درون برابر نور آفتاب محافظت مـی کند. درباره سرطان زا بودن استفاده طولانی مدت از رنگ موی دائمـی هنوز دلایل علمـی قانع کننده وجود ندارد.

سه نوع رنگ مو درون بازار وجود دارد : موقت ،نیمـه دائمـی و دائمـی. رنگ های موقت از مواد آلی با مولکول های بزرگ و پیچیده ساخته شده است. این مواد نمـی توانند بـه داخل تار مو نفوذ کنند و فقط سطح موهای خاکستری را مـی پوشانند. رنگ موی موقت با یک بار شستشو با شامپو شسته مـی شود. رنگ های نیمـه دائمـی از مولکول های کوچک تر ساخته شده اند کـه وارد ساختار مو شده و پس از چندین بار شامپو زدن شسته مـی شوند. رنگ های دائمـی بعد از ورود بـه ساقه مو توسط هیدروژن پراکسید ، اکسید مـی شوند و در برابرشستشو مقاوم هستند. برخلاف تبلیغات دروغ هیچ رنگ مویی موجب رفع مادام العمر سفیدی موها نمـی شود بلکه بـه موازات رشد موها حتما مجددا از رنگ مو استفاده کرد.

درمان سفیدی مو درون آینده

با توجه بـه نقش رادیکال های آزاداکسیژن درون مرگ ملانوسیت ها و اینکه ماده ای بـه نام L-methionine ال-متیونین از اکسیداسیون آنزیم تیروزیناز درون محیط آزمایشگاهی جلوگیری مـی کند،نقش ال-متیونین درون پیشگیری یـا درمان سفیدی موها مورد توجه قرار گرفته است.

در زمـینـه مـهندسی بافت نیز محققان با تحریک سلول های بنیـادی ملانوسیتی غیرفعال کـه در پیرامون فولیکول های مو قراردارند توانسته اند رنگ خاکستری موها را درون موش ها کاملا برطرف کنند. این کار مدیون پیشرفت هایی هست که درردیـابی محل تجمع سلول های بنیـادی غیرفعال و فعال سازی مجدد آنـها ایجادشده است. طبعا استفاده از این تکنیک درون انسان قابل تامل است.



[سفیدی موهای سر-دکتر تورج مکرمـی متخصص پوست ومو پوست پوست شدن سر و ابرو]

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Sat, 28 Jul 2018 15:23:00 +0000